Rondo Chmielewskiego na cenzurowanym IPN i wojewody. Nazwę trzeba będzie zmienić?

Mieszkańcy Kędzierzyna-Koźla powoli przyzwyczajają się do nazwy nowego ronda na skrzyżowaniu alei Jana Pawła II z ulicami 1 Maja i Miłą. Tymczasem możliwe, że zostanie ona zmieniona. Według Instytutu Pamięci Narodowej i Wojewody Opolskiego patron symbolizuje komunizm.

O nadanie rondu imienia Konstantego Chmielewskiego wnioskowało zarówno Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, jak i Obywatelska Grupa Inicjatywna Bogusława Rogowskiego. Były wieloletni dyrektor kędzierzyńskich Azotów w powszechnej świadomości mieszkańców miasta jest postacią niezwykle zasłużoną nie tylko dla zakładów, które za jego rządów znacząco się rozwinęły, ale również dla samego miasta. Fabryka sfinansowała budowę wielu obiektów użyteczności publicznej, które służą mieszkańcom po dziś dzień. To wszystko jednak miało miejsce przed rokiem 1989, a według IPN Chmielewski był uosobieniem reżimu komunistycznego.

Rada miasta przyjęła uchwałę nadającą nazwę rondu w ostatni dzień stycznia. 6 kwietnia w obecności rodziny i współpracowników Konstantego Chmielewskiego, a także przedstawicieli władz samorządowych na rondzie uroczyście odsłonięto tablicę. Miesiąc później prezydent miasta i przewodniczący rady miasta otrzymali pismo z Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego informujące, że jeśli sami nie zmienią nazwy, zostanie to uczynione odgórnie.

Wojewoda Opolski Adrian Czubak powołuje się na opinię, którą uzyskał w Instytucie Pamięci Narodowej. Życiorys Chmielewskiego wzięto tam pod lupę. W efekcie stwierdzono, że nazwa ronda narusza ustawę o o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki. Historycy przeprowadzili kwerendę archiwalną, ustalając, że Chmielewski należał do PZPR, pełniąc w partii stanowiska kierownicze, oraz do ORMO.

"W świetle przytoczonych faktów historycznych nie ulega kwestii, iż osoba Konstantego Chmielewskiego stanowi symbol komunizmu (...) Powyższe znajduje dodatkowe odzwierciedlenie w nazwie ronda, które ma upamiętniać postać. Co za tym idzie, sama nazwa propaguje komunizm, a więc jest niezgodna z art 1. ust 1 ustawy" - czytamy w uzasadnieniu decyzji.

Adam Siwek, dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa zaznacza zarazem, że w żaden sposób nie odnosi się do zasług Konstantego Chmielewskiego na polu zawodowym i społecznym, a jedynie do zgodności z zapisami ustawy.

Wojewoda Opolskie Adrian Czubak zapowiedział, że jeśli władze miasta same nie rozpoczną procedury uchwałodawczej w sprawie zmiany nazwy, wyręczy je w tym w ramach procedury nadzorczej. Jak zapowiedział już Andrzej Kopeć, przewodniczący rady miasta, "jasne jest, że ani rada miasta ani prezydent nie podejmą inicjatywy uchwałodawczej zmieniającej nadaną niedawno nazwę, w związku z czym najprawdopodobniej zrobi to wojewoda". To oznacza, że sprawa może mieć swój finał w sądzie administracyjnym.