Co łączy azbest i rok 2032. Nie wiesz? Przeczytaj!

Niewiele osób wie, że azbestem określamy grupy mineralne mające postać włókien o stosunku długości do średnicy włókna co najmniej 100:1.

Nazwa ta nie określa konkretnego minerału, lecz dotyczy ogółu minerałów krzemianowych tworzących włókna, do których należą azbesty właściwe – azbesty serpentynowe i amfibolowe. Oprócz tych, do tej grupy należą inne minerały krzemianowe jak sillimanit, diopsyd, egiryn, lamprofyllit, astrofyllit i inne. Przyjmuje się, że azbestami są włókniste odmiany minerałów występujące w przyrodzie w postaci wiązek włókien cechujących się dużą wytrzymałością na rozciąganie, elastycznością i odpornością na działanie czynników chemicznych i fizycznych. W przyrodzie występuje około 150 minerałów w postaci włóknistej, które w czasie procesu produkcyjnego mogą się rozdzielać na sprężyste włókna, czyli fibryle. Techniczną klasyfikację azbestów oparto na długościach i średnicach wiązek włókien. W różnych klasyfikacjach średnice agregatów uznawanych za wiązki zmieniają się znacznie; zazwyczaj są one rzędu milimetrów. Długość wiązek wynosi od dziesiętnych części milimetra do 100 mm. Azbesty poddawane obróbce mogą rozpadać się na mniejsze cząstki (tzw. fibryle). Stwierdzono, że wymiary pojedynczych włókien po rozdrobnieniu mogą się zmieniać w bardzo szerokim zakresie: od nanometrów (nm) i mikrometrów (µm) do milimetrów.



Azbest znany jest już od czasów starożytnego Rzymu, jednak dopiero od połowy ubiegłego wieku był szeroko wykorzystywany w technice. Włókna azbestowe mają właściwości umożliwiające tkanie, zaplatanie lub mieszanie z różnymi spoiwami. Dzięki tym właściwościom azbest znalazł zastosowanie m.in. w budownictwie, motoryzacji, chemii, przemyśle maszynowym i włókienniczym.

Posiada jednak cechę negatywną dla zdrowia: jego chorobotwórcze działanie dla płuc następuje w wyniku wdychania włókien zawieszonych w powietrzu co oznacza, że dopóki włókna nie są uwolnione do powietrza nie stanowią zagrożenia dla zdrowia.



Emisja pyłu azbestowego może wystąpić np. podczas:

» prac wyburzeniowych i rozbiórkowych obiektów o lekkich ścianach osłonowych;

» usuwania dachów wykonanych z płyt A-C oraz elewacji z płyt A-C;

» wyburzania obiektów o konstrukcji nośnej stalowej i żelbetowej z izolacją przeciwogniową wykonaną w formie natrysku lub okładzin z miękkich płyt azbestowych;

» rozbiórki ścian działowych lub stropów ocieplonych;

» usuwania izolacji cieplnej;

» czyszczenia i renowacji pokryć dachowych;

» prac hydraulicznych, instalacyjnych połączonych z destrukcją stropu, ścian działowych;

» modernizacji pomieszczeń dźwigów, naprawy przewodów wentylacyjnych.

Azbest może być także obecny w wodzie, napojach i pokarmach, skąd przenika do organizmu człowieka.

W konsekwencji oddziaływania azbestu mogą rozwijać się choroby, jak:

» pylica azbestowa (azbestoza);

» nowotwory złośliwe (szczególnie śródbłoniak);

» zgrubienia i stwardnienia opłucnej;

» zmiany skórne;

»  przewlekłe zapalenia oskrzeli;

Celem ochrony zdrowia ludzkiego oraz środowiska w roku 2009, został opracowany dokument pn. „Krajowy Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”. Został on przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2009 r. (M. P. Nr 50 poz. 735 z późn. zm.). W dokumencie tym określono program działań do roku 2032 związany z usunięciem odpadów z otoczenia co przełoży się na: minimalizację negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju oraz likwidację szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko. Powiat Kędzierzyńsko-Kozielski celem realizacji zapisów Krajowego Programu opracował dokument, pn.: „Powiatowy program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2015-2032”, który został uchwalony przez Radę Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego Uchwałą Nr XII/103/2017 z dnia 24 listopada 2015 r.



W latach 2012-2017, w ramach dofinansowania z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie i Wojewódzkiego Funduszu Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu przy udziale środków własnych Gmin Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego zdemontowano i unieszkodliwiono 1260 ton. Z akcji skorzystało 566 osób prywatnych oraz osób prawnych. Również Powiat Kędzierzyńsko-Kozielski, korzystając z dofinansowania NFOŚiGW w Warszawie oraz WFOŚiGW w Opolu, a także środków własnych z terenów stanowiących własność Powiatu oraz terenów Skarbu Państwa usunął 205 ton.

Mimo usunięcia tak dużej ilości elementów zawierających azbest w dalszym ciągu na terenie powiatu, w postaci dachów, ścian, a także różnego rodzaju rur pozostało do usunięcia 5853 tony.

Do roku 2032, kiedy mija ostateczny termin usunięcia elementów azbestowych ze środowiska, pozostało 15 lat.



Publikacja starostwa powiatowego w Kędzierzynie-Koźlu