Śląscy Samorządowcy apelują o ratowanie amfiteatru na Górze Świętej Anny i Pomnika Czynu Powstańczego. "Coraz bardziej przypomina ruinę"

Dewastacja zabytkowego amfiteatru oraz Pomnika Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny – gdzie są obiecane działania?

Góra Świętej Anny, to miejsce-symbol, od wieków znana jako jedno z najważniejszych miejsc kultu religijnego i kulturalnego na Śląsku, zmaga się z bardzo poważnym problemem dewastacji zabytkowego amfiteatru oraz Pomnika Czynu Powstańczego. Kompleks obiektów, który przez dekady był świadkiem wydarzeń o doniosłym znaczeniu historycznym i kulturalnym, dziś coraz bardziej przypomina ruinę, mimo wcześniejszych zapewnień wielu stron o jego ochronie i rewitalizacji.

O wyjątkowych walorach obu obiektów stanowi uznanie ich za Pomnik Historii, co zgodnie z ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami możliwe jest dla zabytków nieruchomych o szczególnym znaczeniu dla kultury naszego kraju.

Amfiteatr w Górze Świętej Anny, będący wyjątkowym w skali Europy przykładem architektury plenerowej, stoi opustoszały i narażony na nieodwracalne zniszczenie. Pogarszający się stan skalnej ściany stanowiącej tło sceny amfiteatru, a będącej jednocześnie podwaliną Pomnika Czynu Powstańczego, stanowi bezpośrednie zagrożenie dla stabilności pomnika. Pęknięcia w murach, walące się i zarośnięte trybuny są dowodem na brak odpowiedniej opieki nad tym cennym zabytkiem.

Instytucje odpowiedzialne za ochronę dziedzictwa kulturowego już wielokrotnie zapewniały o planach remontu i zabezpieczenia amfiteatru. Niestety, mijające lata przynoszą więcej obietnic niż realnych działań. Turyści, mieszkańcy, samorządowcy i miłośnicy regionu pytają: dlaczego pozwala się na dalsze niszczenie tego niezwykle ważnego miejsca? Czy to wyjątkowe miejsce nie zasługuje na szacunek i ochronę? Co zostawiamy w spadku następnym pokoleniom?

Amfiteatr zamiast stać się wizytówką regionu i miejscem wyjątkowych plenerowych koncertów i spotkań, powoli zamienia się w przestrzeń, której wstydzą się wszyscy, podając sprawę z rąk do rąk, byle uniknąć odpowiedzialności.

Kolejny raz jako Śląscy Samorządowcy apelujemy do władz krajowych oraz instytucji zarządzających i odpowiedzialnych za ochronę tego wyjątkowego zabytku o podjęcie natychmiastowych działań.

Nie można dłużej zwlekać! Każdy kolejny dzień bezczynności to krok bliżej do nieodwracalnej straty. Wspólna odpowiedzialność za dziedzictwo kulturowe wymaga od nas wszystkich stanowczości i działania.

Czy pozwolimy, by piękny skalny amfiteatr wraz z Pomnikiem Czynu Powstańczego w Górze Świętej Anny na zawsze odszedł w zapomnienie?

Łukasz Jastrzembski
Przewodniczący Śląskich Samorządowców

Kalendarium działań podejmowanych w celu odnowienia obiektu:

• 2015: Gmina Leśnica tworzy kompleksową dokumentację modernizacji przestrzeni Góry Św. Anny pt. „GÓRA ŚW. ANNY – OPOLSKIE CENTRUM DZIEDZICTWA KULTUROWO-PRZYRODNICZEGO”. Jednym z elementów opracowania jest koncepcja modernizacji amfiteatru oraz przestrzeni przy Pomniku Czynu Powstańczego.
• 2016/2017: Powiat Strzelecki przy 50% dofinansowaniu z Gminy Leśnica zleca wykonanie projektu budowlanego amfiteatru i pomnika. Koszt: 600 tys. zł.
• 2017: Gmina Leśnica wspólnie z Powiatem Strzeleckim składają wniosek aplikacyjny do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIŚ). Wartość inwestycji: ok. 12 mln zł, możliwe dofinansowanie: 8 mln zł, pozostałe 4 mln zł dokładają gmina i powiat.
• Październik 2017: Uzyskanie dofinansowania w wysokości 8 mln zł.
• 2018 i 2019: Sześć przetargów na wyłonienie wykonawcy. Wszystkie oferty znacznie przekraczają kwotę 12 mln zł. Najkorzystniejsza oferta: ok. 16 mln zł.
• Czerwiec 2019: W związku z brakiem możliwości uzyskania większego dofinansowania z budżetu państwa oraz brakiem możliwości wyasygnowania kolejnych 4 mln zł z budżetów obu samorządów projekt zostaje zawieszony.
• Wrzesień 2021: Amfiteatr i pomnik przechodzą pod nadzór Ministerstwa Obrony Narodowej.
• 2023: MON pozyskuje od Powiatu Strzeleckiego dokumentację projektową. Nowe pozwolenie na budowę ma być gotowe w maju 2024 r.
• Październik 2024: Wizyta z posłem Pawłem Masełko w Rejonowym Zarządzie Infrastruktury (wojskowej) we Wrocławiu. Informacja: dokumentacja będzie gotowa do maja 2025 r. Orientacyjny koszt realizacji inwestycji: kilkadziesiąt milionów złotych.

Zdjęcia: Błażej Duk